Print this page
Thursday, 03 December 2020 16:11

ΠΕΠΤΙΚΟ ΕΛΚΟΣ

Written by
Rate this item
(1 Vote)

Με τον όρο πεπτικό έλκος εννοούμε κάθε λύση της συνέχειας του βλεννογόνου του πεπτικού σωλήνα. Στην πράξη αναφερόμαστε κυρίως στο έλκος του στομάχου ή του δωδεκαδακτύλου.

Αιτιολογία

   Τα έλκος είναι μια νόσος πολυπαραγοντικής αιτιολογίας, όπου κάποιοι βλαπτικοί παράγοντες, όπως το υδροχλωρικό οξύ και η πεψίνη  υπερισχύουν των φυσιολογικών αμυντικών μηχανισμών του οργανισμού που περιλαμβάνουν τα διττανθρακικά, τις προσταγλαδίνες και τις «σφιχτές» συνδέσεις μεταξύ των επιθηλιακών κυττάρων. Στις αρχές της δεκαετίας του 1980 oι Warren και Marshall ανακάλυψαν ότι ένα βακτήριο που ενδημεί στον στόμαχο, το HelicobacterPylori είναι υπεύθυνο για την δημιουργία των περισσότερων ελκών. Έτσι το μικρόβιο αυτό ευθύνεται για το 90% των ελκών του δωδεκαδακτύλου και το 80% των ελκών του στομάχου.

   Άλλοι παράγοντες κινδύνου που προκαλούν έλκη είναι τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, όπως η ασπιρίνη, κάποια άλλα φάρμακα όπως η μεθαμφεταμίνη, η κοκαϊνη και τα διφωσφονικά. Επίσης το κάπνισμα θεωρείται παράγοντας ελκογένεσης αν και δεν υπάρχουν σαφή βιβλιογραφικά δεδομένα, ενώ το αλκοόλ δεν θεωρείται ότι συμμετέχει στην πρόκληση των ελκών. Επίσης υπάρχουν ενδείξεις χωρίς όμως να έχει αποδειχτεί σαφώς ότι το ψυχολογικό stress είναι πιθανά ένας αιτιολογικός παράγοντας, αφού τα άτομα με ορισμένα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας τους όπως κατάθλιψη εμφανίζουν συχνά πεπτικά έλκη.

Κλινική εικόνα  

   Το βασικό σύμπτωμα που προκαλεί το έλκος είναι πόνος στο άνω τμήμα της κοιλιάς, δηλαδή στο επιγάστριο (με πολλά διαφορετικά χαρακτηριστικά, πχ αίσθημα βάρους, αίσθημα πείνας, «κάψιμο»). Σε έλκη δωδεκαδακτύλου ο ασθενής πονάει όταν είναι νηστικός και ανακουφίζεται με τη λήψη τροφής, ενώ αντίθετα, στο έλκος του στομάχου ο πόνος επιδεινώνεται μετά το γεύμα. Αρκετές φορές ο πόνος ξυπνάει τον ασθενή κατά τη διάρκεια του ύπνου. Επίσης οι ασθενείς με πεπτικό έλκος μπορεί να εμφανίσουν ερυγές, μετεωρισμό, ναυτία ή και εμέτους. Οι μισοί όμως περίπου ασθενείς με έλκος δεν εμφανίζουν κανένα απολύτως σύμπτωμα. Είναι πολύ συχνό η πρώτη εκδήλωση του έλκους να είναι κάποια επιπλοκή όπως αιμορραγία ή διάτρηση.

Διάγνωση

   Η διάγνωση του πεπτικού έλκους γίνεται με τη γαστροσκόπηση, όπου ο γαστρεντερολόγος με άμεση όραση ανιχνεύει τις χαρακτηριστικές βλάβες στον στόμαχο ή δωδεκαδάκτυλο (εικόνα) και ταυτόχρονα λαμβάνει δείγμα από τον στόμαχο για την ανίχνευση του ελικοβακτηριδίου του πυλωρού. Η ανίχνευση ή όχι του μικροβίου γίνεται άμεσα με το CLOtest, στο οποίο τοποθετείται το δείγμα μέσα σε μια ειδική γέλη (gel) και η αλλαγή του χρώματος από κίτρινο σε κόκκινο σηματοδοτεί την ύπαρξη του μικροβίου.

Έλκος βολβού δωδεκαδακτύλου με παρουσία μικρής αιμορραγίας

Ποιες είναι οι επιπλοκές του πεπτικού έλκους;

  • H αιμορραγία
  • Η διάτρηση
  • Η πυλωρική στένωση

Θεραπεία

   Η θεραπεία του πεπτικού έλκους είναι κατά κανόνα συντηρητική με φαρμακευτική αγωγή. Η χειρουργική θεραπεία έχει θέση μόνο στην αντιμετώπιση των επιπλοκών του έλκους.

   Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται κυρίως σήμερα στη θεραπεία του πεπτικού έλκους είναι οι λεγόμενοι αναστολείς της αντλίας πρωτονίων (protonpumpinhibitorsPPIs). Αυτές είναι η ομεπραζόλη, η εσομεπραζόλη, η παντοπραζόλη, η λανσοπραζόλη και η ραμπεπραζόλη. Τα φάρμακα αυτά αναστέλλουν την έκκριση του γαστρικού οξέος και επιφέρουν επούλωση του έλκους μετά από θεραπεία για τουλάχιστον 4 εβδομάδες. Παράλληλα με τα PPIs πρέπει να θεραπεύεται το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού, που υπάρχει στο 80-90% των ασθενών. Υπάρχουν πολλά διαφορετικά σχήματα εκρίζωσης του μικροβίου, με επικρατέστερα το ταυτόχρονο και το υβριδικό. Στο πρώτο σχήμα, μαζί με την πραζόλη δίνονται ταυτόχρονα αμοξυκιλίνη, κλαριθρομυκίνη και μετρονιδαζόλη για 10 ημέρες, ενώ στο δεύτερο σχήμα δίνεται αρχικά αμοξυκιλίνη για 7ημέρες και μετά αυτή αντικαθίσταται από κλαριθρομυκίνη και μετρονιδαζόλη για άλλες 7 ημέρες.

Ποια διατροφή πρέπει να ακολουθούν οι ασθενείς με πεπτικό έλκος;

   Οι ασθενείς πρέπει να αποφεύγουν τις τροφές που είναι ερεθιστικές για τον στόμαχο όπως τα μπαχαρικά, τα πικάντικα φαγητά (σάλτσες, μουστάρδα κλπ), τα αεριούχα ποτά, τον καφές και το αλκοόλ

Read 7411 times Last modified on Monday, 29 March 2021 13:08
Αλκιβιάδης Ευθυμίου - Γαστρεντερολόγος Ηπατολόγος

Latest from Αλκιβιάδης Ευθυμίου - Γαστρεντερολόγος Ηπατολόγος